Gluten jest mieszaniną białek roślinnych gluteiny i gliadyny ale także zaliczanych do niego sekaliny, hordeiny i aweniny występujących w ziarnach niektórych zbóż, głównie w pszenicy, życie, jęczmieniu i owsie. Białka należące do glutenu nie tylko występują w ziarnie, ale również w produktach z nich otrzymywanych – w kaszy, mące, płatkach, otrębach, makaronach i pieczywie. Produktami naturalnie bezglutenowymi są: kukurydza, ryż, ziemniaki, soja, proso, gryka, tapioka, amarantus, maniok, soczewica, fasola, sago, sorgo, teff i wszystkie ich przetwory, orzechy, a także mięso, owoce i warzywa. Za bezglutenowe uznaje się również produkty przetworzone, w których zawartość glutenu nie przekracza 20 ppm (20 mg na 1 kg) i można je oznaczać międzynarodowym symbolem „przekreślonego kłosa”. Nietolerancja glutenu jest jednym z najczęstszych problemów dietetycznych w okresie dzieciństwa. Nadwrażliwość na gluten może objawiać się pod postacią alergii na gluten lub trwałej nietolerancji glutenu, zwanej celiakią. Gluten zaraz po białku mleka jest jednym z najczęściej uczulających składników pokarmowych.Nietolerancja glutenu polega na wytwarzaniu przez organizm przeciwciał skierowanych przeciwko białku – gliadynie obecnej w glutenie. W wyniku procesu chorobowego następuje uszkodzenie lub w zaawansowanej postaci zniszczenie kosmków jelitowych, za pomocą których organizm wchłania składniki odżywcze ze spożytego pokarmu. Następuje zmniejszenie powierzchni jelit, co powoduje zaburzenia wchłaniania składników odżywczych, a następnie zaburzenia wzrostu i rozwoju dziecka. Celiakię charakteryzują takie objawy jak wzdęcia, kolki, biegunki, bóle brzucha, cuchnące stolce, chudnięcie, nieinfekcyjny katar, kaszel, duszności a nawet zmany skórne jak wysypka i szorstkie plamy. Celiakia jest zaraz po nietolerancji laktozy jedną z najczęściej występujących nietolerancji pokarmowych . Ponadto w ostatnich latach obserwuje się systematyczny wzrost liczby nowych przypadków tej choroby. Bardzo często osoby mające alergię na gluten wyrastają z tej dolegliwości, natomiast celiakia to choroba trwająca przez całe życie. Występowanie celiakii wymaga stosowania diety bezglutenowej bezterminowo. W ostatnich latach lekarze i naukowcy zaobserwowali, że gluten szkodzi nie tylko osobom z celiakią i alergią. Szereg osób spożywając żywność z glutenem zgłasza niepokojące symptomy, a nie ma charakterystycznych dla celiakii przeciwciał we krwi. Nadwrażliwość na gluten to te przypadki nietolerancji glutenu, w których w oparciu o badania diagnostyczne wykluczono celiakię (swoiste przeciwciała) oraz alergię na pszenicę przy braku podwyższonego poziomu IgE w surowicy oraz w których praktycznie brak jest zaniku kosmków jelitowych, a pomimo tego spożycie glutenu najczęściej sprawdzone podczas próby prowokacyjnej powoduje niepożądane objawy u pacjentów. Co ciekawe schorzenie dotyczy głównie osób dorosłych i charakteryzuje się wystąpieniem jednego lub najczęściej wielu objawów, które są z reguły niecharakterystyczne i obejmują: bóle brzucha, wysypkę skórną, bóle głowy, zawroty głowy, uczucie przewlekłego zmęczenia, fibromialgię, splątanie, biegunkę lub zaparcia, wzdęcia, niedokrwistość, bolesność oraz drętwienie i mrowienie kończyn, osłabienie, omdlenia, pieczenie przełyku, uczucie przelewania w jelitach, nudności i wymioty, a nawet przewlekłe zapalenie języka, zwiększoną nerwowość, drażliwość i nagłe irracjonalne zmiany nastroju. Jak widać nie wszystkie objawy dotyczą przewodu pokarmowego, a bardzo dużo pacjentów w mojej praktyce lekarskiej skarży się na przewlekłe zmęczenie i osłabienie, bóle głowy, poddenerwowanie czy drętwienie kończyn dolnych. Co jest bardzo ciekawe nadwrażliwość na gluten może być także powiązana z chorobami neuropsychiatrycznymi, takimi jak schizofrenia lub autyzm. Badania naukowe wskazują związek pomiędzy wycofaniem glutenu z diety a zdecydowaną poprawą zdrowia niektórych osób ze schizofrenią i cierpiących na zaburzenia autystyczne. U wielu pacjentów mylnie i zbyt często diagnozuje się zespół jelita drażliwego oraz inne zaburzenia jelitowe o naturze psychosomatycznej. Najprawdopodobniej większość z tych osób cierpi na nadwrażliwość na gluten i jedynym efektywnym sposobem leczenia ich dolegliwości jest dieta bezglutenowa, a nie kolejne leki które z reguły są nieskuteczne czy też dają przejściową poprawę po czym dolegliwości nawracają. Jeżeli szanowny czytelniku jesteś gotowy sprawdzić czy masz nadwrażliwość na gluten radzę abyś zapisał na kartce wszelkie objawy i dolegliwości nawet wyżej nie wymienione które Ci dokuczają i przeszedł na dietę bezglutenową na dwa miesiące. Jeśli po 60-ciu dniach zajrzysz do swoich notatek i stwierdzisz że większość dolegliwości ustąpiła możesz mieć pewność że nie tolerujesz glutenu, jeżeli jednak ciągle nie będziesz pewny, wróć do dawnej diety i sprawdź czy wypisane objawy nie wrócą ze zdwojoną siłą. Uważam że część z Państwa wykryje u siebie nietolerancję glutenu i pozostanie na zdrowej dla siebie diecie.
Comments are closed